Dit schooljaar (2025–2026) moet het jaar worden waarin we AI écht gaan toepassen in de klas. Niet blijven praten over AI, maar doen. Om het onderwijs te verbeteren voor de lerenden en ons werk als docenten leuker/makkelijker te maken. De komende tijd ga ik verschillende praktische tips & tricks delen. Vandaag gaan we het hebben waar ik zelf heel enthousiast over ben. Het is iets wat ingewikkeld klinkt maar juist vrij simpel is. En het kan veel impact hebben als we het goed toepassen: Gepersonaliseerde chatbots.
Wat is het en waarom is dit interessant?
ChatGPT, CoPilot en Gemini zijn voorbeelden van AI-chatbots. Deze algemene chatbots zijn handig. Maar stel je even voor dat we met chatbots kunnen werken die speciaal geïnstrueerd zijn voor een bepaalde taak, met relevante bronnen, waardoor ze betrouwbaarder zijn en meer in de stijl reageren die we willen. Dat zijn gepersonaliseerde chatbots.
Die gepersonaliseerde chatbots kunnen we 1) maken voor onszelf om ons te assisteren bij taken die we vaker moeten doen, of in mijn optiek nog handiger, 2) maken voor onze collega’s of onze leerlingen/studenten. Een voorbeeld van de tweede categorie zijn de AI-docenten. Daar zitten allerlei pedagogische en didactische instructies achter en er zijn relevante bronnen toegevoegd. Hierdoor functioneren ze meer in de stijl van een docent en zijn ze betrouwbaarder dan de normale AI-chatbots.
Werkwijze
Sinds september 2025 is de werkwijze die ik hier ga delen geheel gratis voor iedereen. Ook het gebruik van jouw gepersonaliseerde chatbot is geheel gratis en ongelimiteerd voor anderen.
Practice what you preach, je kunt deze werkwijze ook toepassen met een gepersonaliseerde chatbot: https://gemini.google.com/gem/11-esM_0HoXIh4VSQYoW8zC7vhYQltTsO?usp=sharing
Ouderwetse uitleg in woorden:
- Ga naar https://gemini.google.com/app en login met je Google account.
- Ga links in het menu naar ‘Gems Verkennen’
- Klik op de button ‘Nieuwe Gem’
- Je komt nu in een menu met 2 schermen: links is het scherm waar je gaat ‘bouwen’ en rechts is het scherm waar je gaat testen.
- In het bouwscherm staan 3 velden: 1) Naam. Dit heeft geen invloed op je gepersonaliseerde chatbot; 2) Instructies. Dit is het belangrijkste van je chatbot. Hier geef je de instructies van hoe jij wilt dat de bot gaat functioneren. Hoe concreter je instructies, hoe beter de resultaten. Je kunt ook het ‘pennetje’ knopje klikken om jouw instructies te verbeteren aan de hand van AI. Zeker voor beginners is dit handig. 3) Kennis. Hier kun je tot 10 bestanden uploaden om kennis toe te voegen aan de chatbot.
6. Als je een eerste versie van jouw gepersonaliseerde chatbot hebt gemaakt, dan ga je het testen. Dit is belangrijk, want zo kun je testen wat de ervaring gaat zijn van de gebruikers. Mijn ervaring is dat het bouwen van een gepersonaliseerde chatbot een iteratief proces is. Instructies->testen->instructies->testen.
7. Werkt de chatbot zoals je wilt? Klik rechtsbovenaan op de button ‘Opslaan’. In de pop-up die opent, klik je op de button ‘delen’. Verander dan bij toegang ‘beperkt’ naar ‘iedereen met de link’. Houd de rol op ‘kijker’ als je jouw instructies geheim wilt houden.
8. Als je dit allemaal hebt gedaan kun je de knop ‘Link kopiëren’ klikken en dit is de deelbare link naar jouw gepersonaliseerde chatbot🎉.
Mogelijkheden
De mogelijkheden zijn heel breed. Ga vooral proberen. Een AI-docent ligt voor de hand. Maar je kan ook een opdrachten/toetsvragen generator maken, een grammatica verbeteraar, een e-mail maker die jouw stijl gebruikt, enzovoorts enzovoorts enzovoorts. Ga het vooral proberen en ervaren.
Tips
- TESTEN, TESTEN, TESTEN. Je kunt hele mooie instructies schrijven maar je bot is slechts zo goed als de output die het geeft.
- Een veel gemaakte fout die ik tijdens workshops tegenkom is dat mensen veel onnodige bestanden erin zetten. Probeer de bot eerst zonder bestanden te maken en kijk dan hoe goed het functioneert. Voeg alleen bestanden toe voor gebieden waarin het nog niet goed genoeg doet wat jij wilt. Bedenk ook dat het toevoegen van instructies vaak beter werkt dan bestanden toevoegen.
- Probeer gepersonaliseerde chatbots te maken voor nauwe toepassingen. Hoe kleinschaliger, hoe beter je kunt sturen. Wij hebben bijv. AI-docenten gemaakt voor hele vakken. Dat is al beter dan een algemene docent, maar een AI-docent per thema van een vak zou nog beter zijn.
Conclusie
Gepersonaliseerde chatbots maken is niet moeilijk. Het kost geen geld. En het kan veel impact hebben als we dit goed toepassen. Juist als je veel vakkennis hebt, ben je in staat om goede chatbots te maken.
Jullie weten al wat ik jullie ga adviseren: Niet bang zijn, gewoon doen!
